Gebouwen als opslagplaats van grondstoffen Interview met Lasse Lind

Wie bouwt met de toekomst voor ogen, moet eerst naar het verleden kijken. Dat is de raad van Lasse Lind van 3XN architects in Kopenhagen, expert in alle aspecten van duurzaamheid.

Wat is een green building?

Dat is tamelijk eenvoudig uit te leggen – een green building heeft een minder negatief effect op het milieu dan een standaardgebouw. Dit omdat hier materialen met een lage CO2-uitstoot zijn gebruikt, energie-efficiënte technologieën zijn toegepast in het gebouw, water is bespaard en vooral omdat deze ecologische prestaties kunnen worden aangetoond.

Hoe belangrijk zijn milieugegevens hier volgens u?

De milieugegevens zijn te vinden in de milieuproductverklaringen (EPD's) bij een bepaald product. Deze zijn nu als transparante, ecologische productgegevens een algemeen gangbare taal geworden. Zij helpen om producten te vergelijken, te beoordelen en hun prestaties te analyseren. Amper vijf of tien jaar geleden konden bedrijven maar zelden uitleggen waarvan hun producten precies waren gemaakt. Stelt u zich bijvoorbeeld eens voor dat een voedselfabrikant niet weet wat er in zijn product zit! Niemand zou dat willen eten. Ik maak graag deze vergelijking omdat ik vind dat transparantie in de bouwsector ook belangrijk is.

U bent gespecialiseerd in de circulaire economie-benadering. Wat is het idee hierachter?

In de circulaire economie wordt een materiaal over een bepaalde periode bekeken. Met andere woorden, hoe werd het in het verleden gebruikt, en hoe zal het in de toekomst worden gebruikt? In de eerste plaats volgt de circulaire economie de principes die we in de natuur zien. In de natuur is er geen afval, alleen grondstoffen. Een blad dat van een boom is gevallen, is geen afval, maar voedsel voor dieren en insecten. De natuur kent alleen gesloten kringlopen, en precies dat vormt ook de basis voor de circulaire economie.

De circulaire economie is momenteel eerder een experimentele aanpak dan de norm.

Interessant is dat de gedachte achter de circulaire economie niet nieuw of experimenteel is. Integendeel, wanneer we naar oude houten gebouwen kijken, zien we vaak dat ze juist volgens dit principe zijn gebouwd. Vroeger ging men om economische redenen zuinig om met de beschikbare middelen en gebruikte men oude bouwelementen en -materialen voor de bouw van nieuwe gebouwen. Dit principe zien we over heel Europa.

In hoeverre leidt de circulaire economie-benadering tot nieuwe uitdagingen voor architecten en sanitaire ingenieurs?

Het is een uitdaging om een gebouw zo te ontwerpen dat het geschikt is voor flexibel gebruik. Dit vereist een zeer complexe, tijdrovende planning. Tegenwoordig worden gebouwen vaak voor een zeer specifieke situatie gebouwd – bijvoorbeeld voor een middenklasse gezin met kleine kinderen. Maar hoe kunnen we weten wat een middenklasse gezin 30 jaar later nodig heeft? Wanneer we daarentegen aan oude gebouwen denken – zoals de oude pakhuizen in Kopenhagen bijvoorbeeld – zien we dat hun basisstructuur al mogelijkheden biedt voor uiteenlopende bestemmingen. Dit perspectief leidt tot radicale veranderingen in het werk van een architect.

Wat betekent deze verandering voor fabrikanten van sanitaire producten?

Zij krijgen met dezelfde trends te maken als alle andere spelers in de bouwsector. Hier draait alles om het ontwikkelen van gezondheidsbewuste, energie-efficiënte producten en oplossingen die besparen op grondstoffen – zowel bouwmaterialen, energie als water. We krijgen steeds meer vragen over hoe het product wordt gemaakt, hoe duurzaam het is, en of ik het kan herstellen of zelfs kan recyclen.

In welke mate draagt digitalisering bij aan een duurzame bouwsector?

Digitalisering is eigenlijk de belangrijkste voorwaarde voor een duurzame bouwsector. Om de levenscyclus van materialen en producten te kunnen plannen, is er een infrastructuur nodig voor de gegevens. Een materiaal- of gebouwpaspoort met alle gedetailleerde informatie is echter alleen in digitale vorm mogelijk. Aangezien we nog maar aan het begin staan van dit proces, is het des te belangrijker om gebruiksvriendelijke tools te ontwikkelen.