Ruimte en Zen Interview met architect Yuichi Kodai
De in Kyoto geboren, in Zwitserland woonachtige architect Yuichi Kodai ontwerpt ruimtes die de essentie van de Zen-filosofie weergeven. In dit interview vertelt hij over het belang van textuur, de wc als plek om je terug te trekken en hoe reinheid een centrale rol speelt in het dagelijks leven in Japan.
Zen-architectuur, Zen-ontwerp – Zen is in de mode. Maar wat is het eigenlijk?
Vanuit mijn perspectief wordt de term een beetje te veel gebruikt. Het gaat niet om witte of minimalistische materialen. Het gaat over zelfreflectie en de manier waarop we ons verhouden tot ruimtes.
Wat betekent dat?
Als je een oppervlak aanraakt, neem je niet alleen de textuur waar, je wordt je ook bewust van je eigen aanwezigheid op dat moment. Een voorbeeld: Ik renoveerde een huis in Stäfa (CH) en gebruikte gebrand hout voor de trapleuningen in combinatie met lemen muren. De materiaalkeuze versterkt de haptische ervaring. Als je je hand langs de reling laat gaan terwijl je door de ruimte beweegt, wordt het meer dan alleen een praktische beweging – het creëert een verbinding tussen lichaam en ruimte. Ik probeer ruimtes te creëren waarin zulke momenten op een natuurlijke manier plaatsvinden.
Hoe past dat in deze tijd?
Het internettijdperk heeft onze kijk op de wereld veranderd. Aan de ene kant zijn onze interacties directer geworden, maar aan de andere kant ook afstandelijker. In mijn ontwerpen probeer ik mentale en fysieke aspecten te combineren. Wat ruik ik? Hoe voelt iets op mijn huid? Ik weet niet hoe AI zich zal ontwikkelen, maar het kan geen directe zintuiglijke ervaringen bieden.
Textuur voor meer bewustzijn?
De leer van de tastzin is essentieel en dit geldt ook voor de vloer. Ik werk met de traditionele Japanse Naguri–techniek: Structuren worden met de hand in het oppervlak van het hout gekerfd. Een heerlijk gevoel onder de voeten. Of de badkamer in Stäfa: Ik bedekte de muren volledig met klei om een grotachtige omgeving te creëren. De kleiwanden met textuur veranderen de kamer in een heel persoonlijk toevluchtsoord – zonder onnodige visuele prikkels. In Japan hebben we het vaak over «Ma».
Wat betekent «Ma»?
«Ma» is een essentieel element van hoe we ruimtes ontwerpen. Het staat voor de relatie tussen ruimte en tijd. Elk functioneel element is vergelijkbaar met de gebaren in een Japanse theeceremonie: Bewegingen, materialen en contactpunten zijn bewust samengesteld. Concreet betekent dit: Verborgen installaties, zorgvuldig gekozen materialen en de manier waarop het lichaam met de ruimte omgaat, dragen bij aan een gevoel van rust en versterken de ruimtelijke ervaring.
Dus je hebt de wc-techniek opzettelijk achter de muur verstopt?
Vanuit een ontwerpperspectief maken Geberit systemen zoals Duofix ruimtelijke helderheid mogelijk. Technische componenten blijven onzichtbaar en onderbreken de ruimte niet.
Het is een erezaak dat je als Japanner douche-wc's installeert...
... die, let wel, zijn uitgevonden in Zwitserland! Ik had mijn eerste douche-wc toen ik zes was. Iedereen had er een, het was net als Nintendo.
Waarom zijn douche-wc's standaard in Japan en nog niet in Europa?
In Japan is netheid niet alleen een gewoonte, maar een fundamenteel onderdeel van onze cultuur. De eerste les die je op school leert is hoe je je klaslokaal schoon moet houden. Er zit ook Zen in. Wanneer je 's ochtends of aan het einde van de dag de vloer veegt, vormt deze activiteit jouw manier van denken. Bewust schoonmaken reinigt niet alleen de ruimte, maar ook de geest.
| Over: Yuichi Kodai |
|---|
| De Japanse architect Yuichi Kodai woont en werkt in Zürich (CH). Hij is medeoprichter van Kodai and Associates GmbH. Yuichi Kodai combineert Japanse esthetiek met Zwitserse precisie en is gespecialiseerd in architectuur, tuinontwerp en interieurs. «Ik ben opgegroeid in Kyoto, omringd door tuinen, theehuizen, tempels en heiligdommen. Veel moderne gebouwen uit de jaren 1970 tot 1990 verwijzen er op de een of andere manier naar en dat heeft me beïnvloed.» |
Feiten
Knowhow van Geberit
Gebruikte producten van Geberit
- Douche-wc AquaClean Mera
- Bedieningsplaat Sigma70, Brushed Stainless Steel
- Installatiesysteem Geberit Duofix
Abonneren op eView De Geberit nieuwsbrief voor architecten
Geberit producten en oplossingen worden wereldwijd gebruikt in allerlei soorten gebouwen. Op deze pagina vindt u een selectie van de meest interessante objecten.
Periodiek behandelt “eView“, de Geberit nieuwsbrief, een actueel thema uit de bouwsector. Naast spectaculaire projectvoorbeelden biedt “eView“ interviews met architecten, bouwkundigen en ontwerpers en meer achtergrondinformatie.